Sevim Kahraman'ın "Eleştirinin Estetiği" adlı eseri, edebiyatta gerçekçilik kavramını yeniden tartışmaya açıyor. Yazar, gerçekçi edebiyatın ne anlama geldiğini, hangi özelliklere sahip olması gerektiğini ve toplumsal bilinç üzerindeki etkilerini derinlemesine inceliyor. Kitap, sadece bir edebiyat eleştirisi olmanın ötesinde, günümüz edebiyatının ve sanatının temel sorunlarına da ışık tutuyor.

Gerçekçiliğin Tanımı ve Önemi

Sevim Kahraman, gerçekçiliğin sadece "yapıtta yer alan her şeyin gerçek ya da gerçeğe uygun olması" anlamına gelmediğini vurguluyor. Ona göre, gerçekçi bir yapıtın en önemli özelliği, bir bildirisinin olmasıdır. Bu bildiri, toplumun sorunlarına, bireyin iç dünyasına veya tarihin akışına dair olabilir. Ancak, gerçekçi bir yapıt, okuyucusuna bir şeyler anlatmalı, onu düşünmeye sevk etmelidir.

Kahraman, Gogol'un "Burun" öyküsünü örnek göstererek, gerçeküstü öğelerin de gerçekçiliğin bir parçası olabileceğini savunuyor. Ona göre, Gogol'un öyküsündeki burun, sadece fantastik bir figür değil, aynı zamanda Rus toplumunun eziklik duygusunu ve yaşamın beklentilerini temsil ediyor.

Öznel ve Nesnel İlişki

Gerçekçi bir yapıtta, yazarın öznel düşünceleri ile nesnel gerçeklik arasında bir denge olması gerekir. Sevim Kahraman'a göre, yazar, yazacağı konuda ne kadar öznel düşüncelere sahip olursa olsun, nesnel gerçekliğe ağırlık vermelidir. Aksi takdirde, yapıt, gerçeklikten uzaklaşır ve okuyucu üzerinde etkili olamaz.

Yazar, edebiyatın sadece boş zamanları dolduracak bir araç olmadığını, aynı zamanda bir bilim olduğunu da vurguluyor. Edebiyatın tarihi ve kuramı olduğunu, bu nedenle de ciddiye alınması gerektiğini belirtiyor.

Toplumsal Bilinç ve Edebiyat

Sevim Kahraman, günümüzde gerçekçiliğin küçümsenmesinin, insanlığın kendisinden ürkmesinden kaynaklandığını savunuyor. Ona göre, kapitalist sistem, edebiyat ve sanatı birer meta ürünü haline getirerek, toplumsal bilinci köreltmeye çalışıyor. Gerçekçi olmayan yapıtlar ise, bu körelmeyi daha da derinleştiriyor.

Kahraman, bireyin toplumdan ayrılamayacağını, bu nedenle de toplumla ilişkisi olmayan karakterler yaratmanın, karşı-gerçekçi yazarların işi olduğunu belirtiyor. Ona göre, insan, tarihin bir ürünüdür ve bu nedenle de tarihsel bağlamından koparılamaz.

Yazar, edebiyatın insanlığın hizmetinde olması gerektiğini, insanın kendisini anlamasına ve çözmesine yardımcı olması gerektiğini vurguluyor. Türkiye'de edebiyatın işlevini yitirmesine neden olan gerici edebiyat ve kültürel güç odaklarına karşı mücadele edilmesi gerektiğini belirtiyor.

Sonuç olarak, Sevim Kahraman'ın "Eleştirinin Estetiği" eseri, edebiyatın ve sanatın toplumsal rolünü yeniden düşünmeye davet ediyor. Gerçekçiliğin ne anlama geldiğini, neden önemli olduğunu ve toplumsal bilinci nasıl etkilediğini anlamak için okunması gereken bir yapıt. Edebiyatın sadece bir eğlence aracı olmadığını, aynı zamanda bir bilinçlenme ve değişim aracı olduğunu hatırlatıyor.