İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun X hesabına Türkiye'den erişimin engellenmesi, sosyal medyada büyük yankı uyandırdı. X platformu, mahkeme kararını uyguladıklarını ancak katılmadıklarını açıklarken, hukuk profesörü Yaman Akdeniz kararı eleştirdi. Peki, Brezilya'da benzer kararlara direnen X, Türkiye'de neden geri adım attı? Bu durum, ifade özgürlüğü ve sosyal medya platformlarının sorumlulukları konusundaki tartışmaları yeniden alevlendirdi.

X'ten Açıklama: "Karara Katılmıyoruz, İtiraz Ediyoruz"

X platformu, İstanbul 8. Sulh Ceza Mahkemesi'nin kararını duyurarak, karara katılmadıklarını ve itiraz ettiklerini belirtti. Açıklamada, mahkeme kararına uyulmaması durumunda platformun Türkiye'de tamamen kısıtlanma riski olduğu vurgulandı. X'in açıklaması şu şekilde:

“Şu anda tutuklu olan İstanbul Belediye Başkanı'nın X hesabına Türkiye'den erişim engellenmesi kararı X’e bildirildi. Türkiye'nin hesapla ilgili kararını uygulamakla birlikte, bu karara kesinlikle katılmıyoruz ve karara itiraz ediyoruz.

Bu kararlara uyulmaması, Türkiye'deki tüm platformun kısıtlanması da dahil olmak üzere ciddi yaptırımlara yol açmaktadır. X, mahkeme kararına uymakla birlikte mahkeme kararına itiraz etmektedir çünkü platformun Türkiye'de erişilebilir tutulmasının ifade özgürlüğünü ve bilgiye erişimi desteklemek açısından, özellikle doğal afetler ve diğer acil durumlar sonrası, hayati önem taşıdığına inanıyoruz.

Adil yargilama ruhuyla, tüm erişim engelleme kararlarını yerel yasaları dikkate alarak inceliyoruz. Bu mahkeme kararları ifade özgürlüğü, adil yargılama ilkelerine veya diğer yerel yasalara uygun olmadığında, X mahkemeler nezdinde kullanıcıları korumaya yönelik hükümet talepleri de dahil olmak üzere erişim engelleme kararlarına itiraz etmekte ve etmeye de devam edecektir.”

Hukuk Profesörü Akdeniz'den Eleştiri: "Tek Paylaşım İçin Tüm Hesabı Engellemek Yanlış"

İfade Özgürlüğü Derneği'nden (İFÖD) hukuk profesörü Yaman Akdeniz, X'in mahkeme kararını paylaşmasıyla birlikte hukuki bir değerlendirme yaptı ve eleştirilerde bulundu. Akdeniz, Ekrem İmamoğlu'nun tek bir paylaşımı nedeniyle tüm X hesabının erişime engellenmesinin yanlış olduğunu savundu. Akdeniz'in açıklamaları şu şekilde:

“Kararda teknik olarak ‘tekil bir paylaşımın engellenmesi’ mümkün değil, onun için ‘mecburen’ hesabın tamamına erişim engelledik deniliyor. Bu doğru değil. Kararlar X platformuna gönderiliyor, X de bu kararlara uyuyor, o halde sadece 24 Nisan paylaşımı için karar verilebilirdi.

BTK engelleyemese de X sadece 24 Nisan tarihli paylaşımı engelleyebilir ve Türkiye'den görünmez kılabilirdi. Dolayısıyla, Ekrem İmamoğlu’nun hesabının tamamına müdahale edilmesine gerek kalmazdı. Bu işin teknik kısmı ama önemli.

Daha da vahimi, talep ve kararda Türk Ceza Kanunu'nun 214. maddesine atıf yapılmış ve Ekrem İmamoğlu’nun 24 Nisan tarihli paylaşımının ‘suç işlemek için alenen tahrikte bulunma’ suçunu oluşturabileceği genel geçer ifadelerle belirtilmiş.

Fakat, 24 Nisan tarihli paylaşımın ne şekilde 214. madde kapsamına girebileceği açıklanmamış. Kaldı ki TCK 214 ile erişim engelleme kararının dayanağı olan 5651 sayılı Yasanın 8/A maddesi arasında da bağlantı kurulmamış.

O halde, 24 Nisan tarihli paylaşım, 8/A maddesindeki hangi sebeple bağlantılı verilmiş? Usul ve yasaya aykırılık teşkil eden İstanbul 8. Sulh Ceza Hakimliği kararında bu hem belirtilmemiş hem de açıklanmamış.

İstanbul 8. Sulh Ceza Hakimliği kararında başka ne yok? Anayasa Mahkemesi'nin 8/A maddesini yasallık ilkesine aykırı bulduğu Artı Media kararı yok. Açıkça yazmış AYM, ‘8/A maddesi yargılama hukukunun usule ilişkin güvencelerini barındırmamaktadır.’

X'e gelince, ‘mecburen itiraz ettik’ havasında bir açıklama yapmış. İdari para cezasını veya platformun tamamen engellenmesini göze alamamış. Kısacası, Wikipedia'nın göze aldığını alamayan, dik durmaktan ziyade korkak ve sansüre boyun eğmiş bir platforma dönüşmüş."

Brezilya'da Direnmişti, Türkiye'de Neden Boyun Eğdi?

X'in Brezilya'da solcu hükümetinin 100 hesabı kapatma kararına uymayıp, 5 milyon dolar ceza alması ve bir süre kısıtlanması, Türkiye'deki bu kararla tezat oluşturuyor. Elon Musk'ın Brezilya'daki mahkeme kararlarına sert tepki göstermesi ve "sözde yargıç" olarak nitelendirmesi de hafızalarda tazeliğini koruyor. Peki, X'in bu farklı tutumunun sebebi ne?

• Yasal Yaptırımlar: Türkiye'deki yasal düzenlemeler ve yaptırımlar, X'i geri adım atmaya zorlamış olabilir. Platformun tamamen engellenme riski, X'in kararında etkili olmuş olabilir.
• İfade Özgürlüğü Algısı: X, Türkiye'deki ifade özgürlüğü ortamının Brezilya'ya göre daha kısıtlayıcı olduğunu düşünüyor olabilir. Bu durum, platformun tutumunu etkilemiş olabilir.
• Ticari Kaygılar: X, Türkiye pazarını kaybetmek istemeyerek, ticari kaygılarla hareket etmiş olabilir.

Ekrem İmamoğlu'nun X hesabına erişim engeli kararı, Türkiye'de ifade özgürlüğü ve sosyal medya platformlarının sorumlulukları konusundaki tartışmaları yeniden gündeme getirdi. X'in bu karara uyması, platformun güvenilirliği ve bağımsızlığı konusunda soru işaretleri yarattı. Bu durum, kullanıcıların platforma olan güvenini sarsabilir ve alternatif platformlara yönelmesine neden olabilir.