Yaz aylarının gelmesiyle birlikte güneş çarpması vakalarında artış yaşanıyor. Uzmanlar, özellikle yaşlılar, çocuklar ve kronik rahatsızlığı olanların risk altında olduğunu belirtiyor. Vücut ısısının ani ve kontrolsüz yükselmesi, ciddi sağlık sorunlarına ve hatta ölüme yol açabiliyor. Peki, güneş çarpmasından nasıl korunabiliriz? İşte dikkat edilmesi gerekenler...

Güneş Çarpması Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Güneş çarpması, vücut ısısının 40 derecenin üzerine çıkmasıyla kendini gösteren ciddi bir durumdur. Yeterli sıvı alınmaması ve altta yatan kronik hastalıklar (kalp, diyabet, tansiyon vb.) güneş çarpmasının etkilerini artırabilir. Doç. Dr. Esra Demir, güneş çarpmasının belirtilerini şöyle sıralıyor:

• Huzursuzluk
• Kas krampları
• Halsizlik
• Uyku hali
• Bilinç kaybı

Vücut ısısının kontrolünün bozulmasıyla birlikte beyin başta olmak üzere birçok organ zarar görebilir. Bu nedenle, belirtiler hafif düzeyde olsa bile derhal önlem almak büyük önem taşıyor.

Güneş Çarpmasından Korunma Yolları

Güneş çarpmasından korunmak için alınabilecek basit ama etkili önlemler bulunmaktadır. İşte dikkat etmeniz gerekenler:

• Sıvı Tüketimi: Günde en az 2-3 litre su içmeye özen gösterin. Özellikle sıcak havalarda terleme ile kaybedilen sıvıyı yerine koymak hayati önem taşır.
• Güneşten Korunma: Öğle saatlerinde (11:00-15:00) güneşe maruz kalmaktan kaçının. Dışarı çıkmanız gerekiyorsa şapka, güneş gözlüğü ve güneş kremi kullanın.
• Giysi Seçimi: Pamuklu ve keten gibi nefes alabilen, açık renkli giysiler tercih edin. Naylon veya ısıyı tutan kumaşlardan kaçının.
• Fiziksel Aktivite: Aşırı sıcaklarda yoğun fiziksel aktivitelerden kaçının. Mümkünse serin ortamlarda egzersiz yapın.
• Risk Grupları: Çocuklar, yaşlılar ve kronik hastalığı olanlar güneş çarpmasına karşı daha dikkatli olmalıdır. Bu kişilerin özellikle öğle saatlerinde dışarı çıkmamaları önerilir.

Doç. Dr. Demir, şapka seçiminin de önemli olduğunu vurgulayarak, "Şapka korur ama naylon ya da ısıyı tutan malzemeden yapılmışsa tam tersi etki yaratır. Keten veya pamuklu şapkalar tercih edilmeli. Hatta serinletici etki için şapka ıslatılabilir." diyor.

Ne Yapmalı? İlk Yardım Nasıl Olmalı?

Güneş çarpması belirtileri gösteren birine nasıl yardım edeceğinizi bilmek hayat kurtarıcı olabilir. İşte yapmanız gerekenler:

• Kişiyi hemen serin bir yere taşıyın.
• Sırt üstü yatırın ve bacaklarını yukarı kaldırın.
• Giysilerini gevşetin veya çıkarın.
• Vücudunu soğuk suyla ıslatın veya buz uygulayın (koltuk altı, kasıklar, boyun).
• Bilinçliyse su veya elektrolit içeren içecekler verin.
• Vakit kaybetmeden 112 Acil Servisi arayın.

Unutmayın, erken müdahale hayat kurtarır. Özellikle ağır vakalarda vakit kaybetmeden hastaneye başvurmak önemlidir.

Yaz aylarının keyfini çıkarırken sağlığımızı korumak için dikkatli olmalıyız. Güneş çarpması, önlenebilir bir sağlık sorunudur. Alınacak basit önlemler ve erken müdahale ile ciddi sonuçların önüne geçilebilir. Unutmayın, sıcak havalarda vücudunuzu dinleyin ve belirtileri ciddiye alın. Sağlıklı ve güvenli bir yaz geçirmeniz dileğiyle!