İsveç HIV ile mücadelede küresel hedefleri geride bıraktı

İsveç, Birleşmiş Milletler'in HIV ve AIDS ile mücadelede belirlediği 95-95-95 hedeflerini aşarak dünyada bir ilke imza attı. EuroSurveillance dergisinde yayınlanan araştırmaya göre, İsveç'te HIV ile yaşayanların %96'sı tanı alırken, bunların %99'u tedavi görüyor ve tedavi görenlerin %98'inde viral yük "belirlenemeyen" seviyeye düşmüş durumda. Bu başarı, İsveç'in kapsamlı sağlık politikaları ve etkili halk sağlığı stratejilerinin bir sonucu olarak öne çıkıyor.

95-95-95 hedefleri neden bu kadar önemli?

UNAIDS tarafından 2014'te belirlenen bu hedefler, 2030'a kadar HIV pandemisini kontrol altına almayı amaçlıyor. Hedefler şu üç aşamadan oluşuyor:

• HIV ile yaşayanların %95'inin durumunu bilmesi
• Tanı alanların %95'inin tedaviye erişmesi
• Tedavi görenlerin %95'inde viral yükün baskılanması

Bu hedeflere ulaşmak, virüsün yayılımını durdurmanın yanı sıra HIV kaynaklı damgalamayı azaltmada da kritik rol oynuyor.

İsveç bu başarıyı nasıl elde etti?

İsveç'in başarısının ardında yatan temel faktörler şunlar:

• Ücretsiz ve anonim test imkanlarıyla erken teşhisin kolaylaştırılması
• Sağlık sisteminin tüm vatandaşlara eşit ve erişilebilir tedavi sunması
• Kamu-STK işbirliğiyle yürütülen farkındalık kampanyaları
• HIV ile ilişkili damgalamayı önlemeye yönelik kapsamlı politikalar

Karolinska Enstitüsü'nden Prof. Anders Sönnerborg, "Bu sonuçlar, iddialı hedeflere ulaşmanın mümkün olduğunu kanıtlıyor" diyerek İsveç modelinin önemini vurguluyor.

İsveç'in yanı sıra Avustralya, Danimarka ve İsviçre gibi ülkeler de bu hedeflere yaklaşırken, Türkiye'de ise durum henüz istenen seviyede değil. Uzmanlar, Türkiye'deki en büyük engellerin başında kaynak yetersizliği, damgalama ve sistematik bir eylem planının olmayışı geldiğini belirtiyor.

HIV ile mücadelede bireyler olarak yapabileceklerimiz ise şunlar: düzenli test yaptırmak, doğru bilgiyi yaygınlaştırmak ve farkındalık çalışmalarına destek olmak. İsveç'in başarısı, doğru politikalar ve toplumsal bilinçle HIV'in kontrol altına alınabileceğini gösteriyor.